روش تست کمپرسور کولر گازی

کمپرسورهای تک‌فاز معمولا سه پایه دارند:

• C (Common) یا مشترک
• S (Start) یا راه‌انداز
• R (Run) یا اصلی

این پایه‌ها را با اهم‌متر و با اندازه‌گیری مقاومت بین هر دو پایه شناسایی کنید:

• بیشترین مقاومت = S به R
• مقاومت متوسط = S به C
• کمترین مقاومت = R به C

سپس:

• اتصال خازن به مدار: خازن استارت (معمولاً همان خازن دائم کولر گازی) را بین پایه‌های S و R قرار دهید.
• از خازن با ظرفیت و ولتاژ مناسب (بر اساس پلاک کمپرسور) استفاده کنید.
• اتصال برق مستقیم: فاز 220 ولت را به پایه R متصل کنید.
• نول 220 ولت را به پایه C متصل کنید.
• در نتیجه، مدار راه‌انداز توسط خازن بین S و R تکمیل می‌شود.
• برق را برای چند ثانیه وصل کنید و عملکرد کمپرسور را مشاهده نمایید.
• کمپرسور باید به نرمی و بدون صداهای غیرمعمول راه‌اندازی شود. اگر استارت نشود یا صدای لرزش شدید بدهد، ممکن است مشکل مکانیکی (گیرپاژ) یا الکتریکی (نیم‌سوز شدن سیم‌پیچ) وجود داشته باشد.

• برق دستگاه را کاملاً قطع کنید (فیوز را از مدار خارج کنید).
• درپوش جعبه برق (ترمینال) کمپرسور را باز کرده و سه پایه اتصال C، S و R را نمایان کنید.
• مقاومت هر سه جفت پایه (S به R، S به C و R به C) باید مقداری چند اهمی (مثلا 2 تا 20 اهم) نشان دهد.
• اگر یکی از این مقادیر بی‌نهایت (OL) باشد، احتمال قطعی سیم‌پیچ وجود دارد.
• اگر مقاومت بسیار پایین‌تر از حد نرمال (مثلاً نزدیک صفر) باشد، احتمال اتصال کوتاه داخلی بین سیم‌پیچ‌ها مطرح است.
• یک پراپ اهم‌متر را روی حالت بازر (Buzzer) یا اهم بالا (MΩ) به بدنه فلزی کمپرسور بزنید.
• پراپ دیگر را به تک‌تک پایه‌های C، S و R وصل کنید.
• نباید هیچ بوقی (یا مقاومتی) نشان دهد. اگر اهم‌متر بوق زد یا مقداری غیر بی‌نهایت نشان داد، یعنی سیم‌پیچ به بدنه اتصال دارد و کمپرسور معیوب و خطرناک است.
• تست اهم‌متر تنها وضعیت کلی سیم‌پیچ را نشان می‌دهد و نمی‌تواند عملکرد مکانیکی (گیرپاژ یا افت فشار) کمپرسور را مشخص کند.
• برای آن، باید تست‌های دینامیک (با برق مستقیم یا تست جریان) انجام شود.

• در حالت اول باید درب ترمینال کمپرسور باز شده و سوکت های کمپرسور بازدید شود.
• اگر سوکت ها روغنی بود، مانع ارتباط بین ترمینال و سوکت می گردد.
• با پاک کردن این روغن ها ارتباط بین سوکت و ترمینال بهبود می یابد و مشکل حل می شود.
• حالت دوم تست کمپرسور کولر گازی با اهم متر انجام می شود.
• در این حالت با قرار دادن اهم متر روی حالت Buzzer باید کانکتورهای کمپرسور دو به دو تست شوند و ارتباط آنها باید مشخص شود.
• همه این کانکتورها باید به هم راه داشته باشند.
• برای این منظور باید همه کانکتورها صدای بوق دهند.
• اگر صدای بوق نیامد، مشکل در سیم پیچی است، در غیر این صورت با شنیدن صدای بوق مشخص می شود که همه کانکتورها و سیم پیچی ها سالم هستند.
• اگر صدای بوق نداد، اولین مشکل می تواند مرتبط با اورلود کمپرسور کولر گازی باشد.
• بنابراین قبل از اینکه به سراغ سیم پیچی بروید، باید اولود را بررسی کنید که خراب نشده باشد و یا در حالت عمل کردن نباشد.
• حالت دیگر از طریقه تست موتور کولر گازی بررسی اتصال بدنه کمپرسور است.
• به واسطه همان اهم متر اتصال بدنه را تست کنید.
• اگر کانکتورها به بدنه راه داده باشند، کمپرسور اتصال کوتاه دارد و صدای بوق می دهد.
• برای تست موتور کولر گازی با اهم متر باید یک سر اهم متر به یکی از کانکتورها و سر دیگر به بدنه اهم متر اتصال داده شود.
• اگر صدای بوقی نیامد، یعنی اتصال بدنه ندارید، ولی در صورت شنیدن صدای بوق اتصال بدنه رخ داده است.

• خازن با ظرفیت مناسب (مطابق با مشخصات کمپرسور؛ معمولاً 30 تا 60 میکروفاراد)
• کابل برق استاندارد با دوشاخه و سیم‌مفتول مناسب
• فازمتر و اهم‌متر برای شناسایی پایه‌ها
• دستکش و کفش عایق برق برای ایمنی
• تایمر یا کلید قطع سریع جریان

• خازن را بین دو پایه S (Start) و R (Run) متصل کنید.
• دقت کنید خازن باید کاملاً سالم و از نظر ظرفیت با کمپرسور سازگار باشد.
• بهتر است از خازن دائم (Run Capacitor) استفاده شود؛ در موارد خاص می‌توان از خازن استارت (Start Capacitor) با رله مناسب استفاده کرد.
• هنگام اتصال برق، حتماً یک کلید قطع سریع یا دوشاخه در دسترس داشته باشید تا در صورت مشاهده ایراد (مانند صداهای غیرعادی، عدم استارت یا داغ شدن سریع) جریان را سریع قطع کنید.
• فاز برق 220 ولت به پایه R و نول برق به پایه C است.
• پس از اتصال برق کمپرسور باید ظرف 1 تا 3 ثانیه به آرامی استارت بزند.
• در حین کار، صدا باید یکنواخت و بدون ضربه یا لرزش شدید باشد.
• اگر کمپرسور اصلا استارت نزند، با تأخیر راه‌اندازی شود یا صدای غیرعادی بدهد، احتمال وجود نقص در سیم‌پیچ، خازن یا سیستم مکانیکی کمپرسور وجود دارد.
• زمان تست باید کوتاه (حداکثر 5 تا 10 ثانیه) باشد تا از آسیب به کمپرسور جلوگیری شود.
• در صورت داغ شدن سریع کمپرسور یا کشیدن آمپر بالا، بلافاصله تست را متوقف کنید.

• گاز دستگاه را خالی نموده و سپس لوله‌های ورودی و خروجی یونیت را باز نموده و بخشی که در خارج از محل کولر نصب شده را آزاد کنید.
• سپس به یکی از دو روش استفاده از گیج مانوفیلد و یا به صورت دستی تست فشار کمپرسور کولر را انجام داد.
• در روش تست دستی یا با کمک دست، ابتدا دمای کولر را کاملا پایین آورده تا در حالت کاملاً سرد قرار گیرد.
• سپس دستگاه کولر گازی روشن کرده و دست در جلوی لوله خروجی کمپرسور قرار داده می‌شود.
• پس از انجام این کار اگر دست در مدت 3 تا 5 ثانیه توسط دستگاه کمپرسور دفع شد یعنی دستگاه کمپرسور کاملاً سالم می‌باشد.
• اما اگر طی این مدت دست توسط دستگاه کمپرسور دفع نشد و پس از آن نیز این امر میسر نگردید یعنی دستگاه دچار افت فشار شده است.

• روش دوم که استفاده از گیج مانوفیلد است که ابتدا به توضیح در رابطه با گیج مانوفیلد می پردازیم.
• گیج مانوفیلد عبارت است از ابزاری که برای تعمیر تجهیزات تبرید مورد استفاده قرار می گیرد و دارای دو قسمت آبی رنگ و قرمز رنگ می‌باشد.
• رنگ قرمز نشان دهنده فشار بالا و رنگ آبی نشان دهنده فشار پایین دستگاه است.
• برای انجام تست گیج مانوفیلد را به لوله خروجی متصل کرده و پس از روشن نمودن دستگاه میزان فشار وارده توسط کمپرسور توسط گیج اندازه گیری می شود.
• اگر عقربه گیج به سمت رنگ آبی برود، یعنی فشار کم بوده و اگر به سمت رنگ قرمز میل نماید، یعنی فشار زیاد است.

• بهتر است در روش تست کمپرسور کولر گازی تست صدای کمپرسور کولر گازی پس از بررسی اتصال بدنه و کانکتورها انجام شود.
• در صورتی که اتصال بدنه وجود داشته باشد و یا کانکتورها به هم راه بدهند، عملا تست صدا بی فایده است؛ زیرا کمپرسور سوخته است.
• اما دلیل تست کمپرسور سه فاز کولر گازی این است که ما از سلامت روتور و سیم پیچ اطمینان پیدا کنیم.
• برای تست صدا باید ابتدا کابل استارت را از ترمینال کمپرسور جدا کنید.
• سپس کمپرسور را به برق مستقیم و یا به واسطه راه انداز کولر روشن کنید.
• در این حالت اگر کمپرسور روشن نشد، مشخص می شود که کمپرسور کولر گازی سوخته است و تنها راه باقی مانده تعویض کمپرسور می باشد.
• ولی اگر کمپرسور به راه افتاد، ولی صدایی غیرطبیعی داشت و یا کمی کار کرد و از کار بیافتد و برای این کار از جریان برق زیادی استفاده کند، نشان دهنده خرابی روتور است.
• در این حالت هم کمپرسور باید کلا تعویض شود؛ زیرا روتور را نمی توان تعمیر کرد.
• داغ شدن عایق دور کمپرسور کولر گازی نیز می تواند خطرناک باشد.

• مگااهم‌متر (میگر) برای اندازه‌گیری مقاومت عایقی سیم‌پیچ‌ها
• مولتی‌متر دیجیتال برای اندازه‌گیری مقاومت سیم‌پیچ‌ها
• دستگاه آمپرمتر جهت اندازه‌گیری جریان مصرفی
• اسیلوسکوپ برای بررسی شکل موج ولتاژ و جریان خروجی برد اینورتر
• دستگاه تست مخصوص کمپرسورهای اینورتر (اختیاری و در صورت امکان)
• تجهیزات ایمنی (دستکش عایق، عینک ایمنی و غیره)

1. ابتدا برق اصلی کولرگازی را کاملا قطع کنید.
2. پنل برد اینورتر را باز کنید تا دسترسی به کابل‌ها و کانکتورهای کمپرسور فراهم شود.
3. با مولتی‌متر دیجیتال، مقاومت بین سه سیم خروجی کمپرسور را اندازه بگیرید.
4. مقادیر مقاومت باید در محدوده تعیین‌شده توسط سازنده کمپرسور باشد.
5. مقاومت بسیار بالا یا باز (Open) نشان‌دهنده قطعی سیم‌پیچ و مقاومت بسیار پایین می‌تواند نشانه اتصال کوتاه باشد.
6. برای اطمینان از سلامت عایق سیم‌پیچ‌ها، مگااهم‌متر را بین هر یک از پایه‌ها و بدنه کمپرسور وصل کنید.
7. مقدار مقاومت عایقی باید بسیار بالا (معمولاً چند مگا اهم) باشد.
8. مقاومت پایین نشان‌دهنده خرابی عایق و احتمال نشتی جریان است.
9. پس از نصب مجدد کابل‌ها، برق دستگاه را وصل کنید و کولر را در حالت کار قرار دهید.
10. جریان کشیده شده توسط کمپرسور را با آمپرمتر اندازه‌گیری کنید.
11. جریان باید با مشخصات فنی کمپرسور و دستورالعمل سازنده مطابقت داشته باشد.
12. جریان بیش از حد می‌تواند نشان‌دهنده مشکل مکانیکی یا الکتریکی کمپرسور باشد.
13. با استفاده از اسیلوسکوپ، شکل موج ولتاژ و جریان خروجی به کمپرسور را بررسی کنید.
14. ولتاژ و فرکانس باید متناسب با عملکرد اینورتر و سرعت موتور باشد.
15. وجود اعوجاج شدید یا قطعی در شکل موج می‌تواند نشانه خرابی برد یا کمپرسور باشد.